- PUMA ‘dolce vita’ tarzı bir hayatın ‘parola’sını veriyor - 26 Nisan 2024
- Syorell ürünleri ile güneşle mutlu anılar biriktirin - 26 Nisan 2024
- LC Waikiki müşterilerini aktif bir yaşama teşvik ediyor - 26 Nisan 2024
Tiroid fırtınası nedir ve neden gelişir?
Yaşamsal önem taşıyan tiroid hormonlarının az ya da çok çalışması durumunda birçok hastalık ortaya çıkıyor. Bazen de bu hormonların aniden ve çok fazla kana verilmesi durumunda ‘tiroid fırtınası’ tablosu ortaya çıkabiliyor.
Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Paratiroid Nakli Kliniği’nden Endokrin Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Erhan Ayşan, ‘tiroid fırtınası’ tablosunu anlattı:
Bu fırtına bazen bulgular verirken, bazen iç organlara zararlar vererek ilerlemektedir. Bu hasarlar içinde ilk sırayı kalp ve beyin almaktadır. Kalbin hızlı atmasına bağlı ritim bozuklukları ve ani kalp durması gelişebilmektedir. Beyin damarlarında çatlamalara bağlı beyin kanamaları görülmektedir. Organ hasarları hastanın yaşına ve ek hastalıklarına bağlı olarak değişmektedir. İleri yaşlardaki hastalarda iç organ hasarları daha erken görülmektedir. Kalp yetmezliği olan bir kişide tiroid fırtınasının kalp üzerindeki etkileri çok daha erken ve çok daha şiddetli yaşanabilmektedir.
Tablo aniden gelişiyor
Tiroid bezinin fazla çalışmasına, fazla T3 ve T4 hormonu üretmesine hipertiroidi denir. Graves hastalığı ise hipertiroidinin en sık sebebidir. Aslında fırtına, bir tür hipertiroididir ancak bu tabloda T3 ve T4 hormonlarının üretimi hem çok daha fazladır, hem de tablo çok daha ani gelişir. Bununla birlikte tiroid bir endokrin organdır ve her endokrin organ gibi stresten çok çabuk etkilenmektedir. Gebelik de bir strestir ve fırtınayı tetikleyebilmektedir. Bulgu vermeyen fırtına, birçok hastalıkla karışmaktadır. Bu sebeple gereksiz tomografiler, MR’lar, anjiyografiler, endoskopilere sık rastlıyoruz.
En erken bulgu çarpıntı
Kalp atışlarındaki bariz artış olan çarpıntı, ‘Adeta kalbim dışarı çıkacakmış gibi oluyor’ şeklinde ifade edilir. Bu sırada nabız sayısında artış yaşanır ve nabız ritmik değildir; bazen nabız vuruşlarının arası açılırken bazen de bu araların kısaldığı görülür. Sürekli olarak yaşanan nabız artışı özellikle geceleri çarpıntıyla birlikte uyku bozukluklarına yol açar. Nabız sayısını arttıran fiziksel aktivitelerde bu sayı daha da artarak hastayı çok ciddi şekilde rahatız eder. İnsanlar çarpıntıyı hemen fark ederler ve bunun bir kalp hastalığı olduğunu zannedip kardiyoloğa başvurabilir.
İleri yaştaki hipertansiyon hastaları için acil bir durum
Tiroid fırtınasının bir diğer belirtisi ise tansiyon yüksekliği ve buna bağlı baş ağrısıdır. Bu durum, özellikle yüksek tansiyonu bulunan ileri yaştaki hastalarda hayati risk oluşturmaktadır. Bu kişilerde damar sertliği de olduğu için damarlar yükselen kan basıncına dayanmayarak çatlayabilmekte ve beyin kanaması görülmektedir.
Uyku bozukluğu, geceleri sık sık uyanma, sıcaktan rahatsız olma hastalarda sık karşılaştığımız bulgular arasındadır. Dolayısıyla soğuk havalarda ince kıyafetlerle dolaşan ve üşümediğini ifade eden kişilerin bir endokrin uzmanına başvurmalarında fayda var. Bununla birlikte, diyet yapmadan hızla kilo verilmesi de bir diğer bulgudur. ‘Yiyorum ama kilo almıyorum’ ifadesi birçok kişiyi mutlu edebilir ama bu kişilerde bir tiroid fırtınası yaşanıyor olabilir.
Metabolizmanın hızlanmasına bağlı iç organlar ciddi şekilde yorulmaktadır.Bu kişiler ileride ciddi organ yetmezlikleri ile baş etmek zorunda kalabilmektedir. Tuvalet alışkanlığında değişiklik, sık tuvalete çıkma, ishal atakları sindirim sistemiyle ilgili olarak görülebilen diğer bulgulardır.
Hastanın psikoloji de bozulabilmekte
Tiroid fırtınası tablosu kişilerin fizyolojik yapısıyla birlikte psikolojik durumunu da etkiler. Bu hastalarda duygusal bozukluklar, depresyon ya da sinirlilik de görülebilir. Yıllardır tanıdığınız, kişisel özelliklerini, huylarını bildiğiniz birinin davranışlarında değişiklikler olması, sizinle paylaşımlarını azaltması ya da tam tersine gereksiz şeylere kızıp sinirlenmesi de tiroid fırtınasını düşündüren unsurlar arasındadır.
Şikayetler başlar başlamaz hekime başvurun
Tiroid fırtınasının tanısı laboratuvar testleriyle konulmaktadır. Laboratuvar incelemelerinde T3 ve T4 hormonlarının çok yüksek, TSH hormonunun düşük olduğu görülmektedir. Ayrıca hastaya mutlaka tiroid ultrasonu yapılmalıdır. Tiroid bezinin tamamı hızlı çalışıyor olabilir ya da tiroid bezinde çok çalışan bir nodül vardır.
Erken tanı organ hasarlarından korur
Tiroid fırtınasında tedavinin ilk basamağını ilaçlar oluşturur. Bunların doğru dozlarda başlanması birkaç gün içinde hastayı rahatlatacağı gibi, iç organları da fırtınanın etkilerinden korur. Daha sonraki süreçte tedaviye ilaçla, radyoaktif iyotla (atom tedavisi) ya da ameliyatla devam edilmektedir. Bu seçeneklerden hangisinin uygulanacağına endokrin uzmanı karar vermelidir. Tiroid fırtınası tekrarlayabilmektedir. Bu nedenle ilk tanıda tedavi başlamalı ve takipler aksatılmamalıdır.
