- Birce Akalay’dan yapay zekaya gerçek güzellik çağrısı! - 23 Nisan 2024
- Ayakkabı Dünyası Sezona Özge Özacar’lı Lansman ile Adım Attı - 23 Nisan 2024
- Anneler Günü’nde sevginizi Jumbo ile taçlandırın! - 23 Nisan 2024
Zehirli Guatr kadınları daha çok etkiliyor
Dr. Sedat Işık
Hemen her yaş grubunda bir risk faktörü olan zehirli guatrın en büyük tetikleyicisinin aşırı stres ve endişe olduğunu belirten Avrasya Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Sedat Işık, hastalıkla ilgili sorularımızı yanıtladı.
Graves (Zehirli Guatr) nedir?
Halk arasında zehirli guatr olarak bilinen Graves bir troid bezi hastalığı türüdür. Vücudun savunma mekanizmasının kendi hücrelerini aşırı savunmadan kaynaklı yabancı olarak algılaması ve onlara karşı savaşması sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu durumda troid bezlerinde aşırı miktarda troid hormonu salgılanır. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görünen gravis, özellikle 25-40 yaş arası bireylerde daha yaygındır. Otoimmün bir hastalık olmasından dolayı bazı kişilerde birden fazla otoimmün hastalık türleri bir arada görülebilmektedir. Bu nedenle hastalık evresi ve türünün tespiti doğru tedavi planı için önemlidir.
Belirtileri nelerdir?
Başlangıç döneminde çok belirgin bir belirtisi olmamakla birlikte hastalığın ilerleyen aşamalarında özellikle de sıcağa karşı hassasiyet ve tahammülsüzlük ortaya çıkar. Graves hastaları genelde soğuk havalar da bile çok sıcak hissedebilir hatta incecik giysilerle dahi dolaşabilirler. Bunların dışında ortaya çıkan belirtiler şu şekildedir;
- Guatr tipi boyun kalınlaşması
- Gözlerin parlaması ve dışarı çıkacak gibi olması
- Çarpıntı
- Terleme
- Saçlarda döküntü
- Adet düzensizliği
- İshal
- Cinsel isteksizlik
- Hızlı kilo kaybı
- El ve ayaklarda titreme
- Tırnak ile tırnak eti arasındaki ayrımın belirginleşmesi
Genetik geçiş gösteriyor mu? Risk faktörleri nelerdir?
Normal şartlarda savunma sistemimiz vücudumuzu bakterilere ve virüslere karşı korumaktadır. Ancak vücuttaki savunma sistemi bazı durumlarda aşırıya kaçarak kendi hücrelerini de yabancı olarak algılayabilir. Bu durumda bir antikor geliştirir ve ortaya otoimmün hastalıklar çıkar. Zehirli guatr da tıpkı bu şekilde gelişen ve vücudun kendi savunma mekanizmasını kendi hücrelerine karşı kullanmasıyla ortaya çıkan bir hastalık türüdür. Genel olarak;
- Ailesinde graves hastalığı ya da bir otoimmün hastalığı öyküsü bulunanlar
- Ağır stres
- Travmalar
- Diyet
- İyot eksikliği
- Kadın olmak
- Hamilelik ve menopoz
- Radyasyona maruz kalma
- Bazı ilaçlar
Tanı ve tedavi yöntemi hakkında bilgi verebilir misiniz?
Hastalığın teşhisi için ilk aşama klinik muayenedir. Ancak hastalığın seviyesine göre ileri araştırmaların da yapılması gerekmektedir. Hastanın öyküsü alındıktan kan testleri, troid sintigrafisi, ultrason ve iyot uptake gibi testler uygulanır. Ayrıca gravesin asıl nedenini tam olarak anlamak için anti-TPO, anti-TG ve TSH reseptör gibi troid antikorlarının kandaki seviyeleri tespit edilir.
Zehirli guatr hastalığının tedavisinde hastalığın seviyesi, kişinin yaşı ve ilaç tedavilerine verdiği yanıt gibi birçok faktör göz önünde bulundurulur. Genellikle ilk aşama antitroid ilaç tedavisidir ve fazla üretilen troid hormonu kontrol altına alınmaya çalışılır. Bir diğer yöntem ise cerrahi operasyon ve radyoaktif iyot tedavisidir. Cerrahi kanser şüphesi ve troid bezlerinde nodüllerin tespit edildiği durumlarda tercih edilirken radyoaktif iyot tedavisi ise iki aylık bir süre zarfında hastanın hormon seviyelerinin normale döndürülmesi için kullanılır.
Zehirli guatrın gebelikte örülmesi sakıncalıdır ve düşük riski taşımaktadır. Dolayısıyla sıkı bir takip gerektirmektedir. Ayrıca radyoaktif iyot tedavisi gebelik sürecinde bebeğe zarar verebileceği için bu yöntemin hamilelerde kullanılması önerilmemektedir.
