- Lüks bir banyo için en iyi duş yağını keşfedin! - 2 Nisan 2024
- Yabani Gül İçerikli Onarıcı Şampuan ve Saç Bakım Kremi - 2 Nisan 2024
- Sıvı altın da denen siyah arı balı özü MFM Age Stop Serum’da - 2 Nisan 2024
Hane başına ortalama ekonomik yükü 22.796.11 TL
Türkiye’de yaklaşık 5-7 milyon kişi, SMA ve ALS gibi nadir hastalıklarla mücadele ediyor. Nadir hastalık sahibi bireylerin haneleri ise tedavi harcamalarını karşılamakta zorlanıyor. Sağlık Ekonomisi ve Politikası Derneği’nin araştırmasına göre, her 2 hastadan biri yaşadığı yerde gerekli tedavi hizmeti alamıyor. Ya da uzman doktor olmadığı için ortalama 573 km yol katetmek zorunda kalıyor.
Dernek, Nadir Ağı ile birlikte ‘Nadir Hastalıklarla Yaşayan Hanelerin Cepten Yaptıkları Sağlık Harcamaları’ başlıklı bir araştırma gerçekleştirdi.
- Katılımcıların yüzde 39’u nadir hastalıklarıyla ilgili tedavilere devlet hastanelerinde erişemediklerini ve özel hastaneye gitmek zorunda kaldıklarını belirtti.
- Yüzde 35’i yüksek fiyatlardan dolayı ilaç alamadıklarını söyledi.
- Yüzde 47’si ise herhangi bir hizmet alamadıklarını ifade etti.
- Katılımcıların yüzde 56’sı yaşadıkları yerde gerekli tedavi hizmetinin ya da uzman doktorun olmadığını ve bunun için ortalama 573 km yol katettiklerini belirtti. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde tedaviye erişim konusunda çok büyük sıkıntılar yaşandığı bildirildi.
Ekonomik yükü çok fazla
Yaptıkları araştırmaya ilişkin açıklamada bulunan Sağlık Ekonomisi ve Politikası Derneği Başkanı Dr. Güvenç Koçkaya, “Araştırmamız sonucunda Türkiye’de nadir hastalık sahibi hanelerin, gelirlerinin büyük bir kısmını hastalığa yönelik giderler için harcadığını ve ciddi ekonomik sorunlar yaşadığını görüyoruz. Elde ettiğimiz veriler, nadir hastalık sahibi bireyin yaşadığı hanenin ortalama yıllık gelirinin 41.489 TL; nadir hastalıkla ilişkili olarak ortalama yıllık cepten yaptığı harcamanın ise 12.510 TL olduğunu gösterdi.
Bu sonuç, katılımcıların ortalama yıllık gelirlerinin yüzde 30’unu nadir hastalıklarıyla ilişkili harcamalara ayırdığı anlamına geliyor. Ancak özellikle toplumsal yükü de dikkate alındığında ekonomik etkisi bunun çok üstünde” dedi.
En çok harcama özel beslenme için yapılıyor
Anket çalışmasına göre, katılımcıların yüzde 58’i özel gıdalarla beslenmek zorunda. Yüzde 73’ü bunun için kendi bütçesinden ödeme yapıyor. Nadir hastalıkla ilişkili olarak cepten yapılan toplam harcamalar incelendiğinde; özel beslenme harcamaları yüzde 25.86’lık payla ilk sırada yer alıyor. Buna göre son bir yıl içerisinde hane başı ortalama 3.303 TL özel beslenme harcaması yapıldığı görülmektedir. Diğer oranlar ise şöyle;
- Ulaşım/konaklama/yemek: Yüzde 16.91
- Tıbbi ve tıbbi olmayan cihaz ve malzeme: Yüzde 14.88
- İlaç, yüzde 7.65’ile hasta bakımı: Yüzde 12.11
- Laboratuvar ve görüntüleme testleri: Yüzde 6.94
- Hastane yatışı: Yüzde 5.62
- Uzman hekim ziyareti: Yüzde 5.09
- Geleneksel ve tamamlayıcı tıp: Yüzde 4.49
- Acil servis hizmetleri: Yüzde 0.45
Sağlıklı bireylere göre 6 kat fazla harcama yapıyorlar
Sağlık Ekonomisi ve Politikası Derneği, Genel Sekreteri Dr. Gülpembe Oğuzhan ise “TÜİK verilerine göre; 2019 yılında kişi başı 2.434 TL sağlık harcaması yapıldığını referans alırsak; nadir hastalık sahibi bireylerde neredeyse 6 katı kadar ve cepten sağlık harcaması yapıldığı görülmektedir” dedi.
Cepten yaptıkları harcamaya toplam gelir kaybı eklendiğinde; hastalığın ekonomik yükü daha da artmaktadır. Böylece nadir hastalıkların hane başına ortalama ekonomik yükü 22.796,11 TL olarak bulundu.
İlaçların yüzde 48’i geri ödeme kapsamında
Sağlık Ekonomisi ve Politikası Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Zafer Çalışkan “Katılımcıların yüzde 75’i tedavileriyle ilişkili olarak ilaç kullanırken; yüzde 43’lük bir kesim bunun için ödeme yapıyor. Nadir hastalıklarda kullanılan yetim ilaçların yüzde 32’si Türkiye’de yok. Erişimi bulunan ilaçların ise yalnızca yüzde 48’i geri ödeme kapsamında” bilgisini verdi. Hastaların kendi ceplerinden yaptıkları harcamaların ise son 1 yıl içerisinde hane başı ortalama 1.657 TL olduğu görülmektedir.
