- Lüks bir banyo için en iyi duş yağını keşfedin! - 2 Nisan 2024
- Yabani Gül İçerikli Onarıcı Şampuan ve Saç Bakım Kremi - 2 Nisan 2024
- Sıvı altın da denen siyah arı balı özü MFM Age Stop Serum’da - 2 Nisan 2024
Türkiye’de 2020 yılında yaklaşık 230 bin yeni vaka tespit edildi
Kanserin her geçen yıl giderek arttığı biliniyor. 2020 yılı Globocan verilerine göre; yıllık tüm dünyada 19.3 milyon yeni kanser vakası tespit ediliyor. Yaklaşık 10 milyon kişinin kanser nedeniyle hayatını kaybediyor.
Doç. Dr. Yeşim Yıldırım
Anadolu Sağlık Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Yeşim Yıldırım; “IARC araştırmasına göre, her 5 kişiden birinde tüm yaşamı boyunca kanser gelişme riski olduğu tahmin ediliyor. Yaklaşık her 8 erkekten biri ve her 11 kadından biri kanser nedeniyle hayatını kaybediyor” dedi.
Yıldırım, 1-7 Nisan Kanser Haftası vesilesiyle kanserle ilgili en yaygın mitler, yanlış kanılar ve gerçeklerle ilgili bilgiler paylaştı.
Türkiye’de 2020 yılında yaklaşık 230 bin yeni vaka tespit edildi. En sık görülen kanserler erkeklerde akciğer, prostat, kalın bağırsak, mesane ve mide; kadınlarda ise meme, tiroit, kalın bağırsak, akciğer ve rahim kanserleridir. Kanser vakalarının üçte biri, farkındalık ve erken teşhisle önlenebilir. Diğer üçte biri ise erken tanı ve uygun tedavi ile tamamen iyileşebilir.
- Tarama programları
- Farkındalığın artırılması
- Virüslerin neden olduğu bazı kanserlere karşı koruyucu aşılama
- Çevresel etkenlerin azaltılması
- Genetik risk faktörleri bulunanlarda önleyici önlemler alınması
gibi gerekli stratejik yaklaşımlarla ve erken tanı ve tedavi ile milyonlarca hayat kurtarılabilir.
Yanlış: Kanser kesinlikle iyileşmez
Gerçek: Kanser istatistiklerine baktığımızda; tüm kanser türlerini içeren ortalama 5 yıllık sağ kalım yaklaşık yüzde 67’dir. Bazı kanserler için bu oran erken evrelerde yüzde 90 ve üzeridir. Hatta immünoterapi, akıllı ilaçlar gibi hedefe yönelik kişiselleştirilmiş tedavilerle; yaygın kanserde bile şifa sağlanan hasta grupları vardır.
Yanlış: Kanser bulaşıcıdır
Gerçek: Hayır, kanser bulaşıcı bir hastalık değildir. Sadece nadiren organ nakli yapılmış kişilerde eğer verici kişide kanser varsa nakil yapılan kişide kanser gelişebilir. Kansere yol açan neden Hepatit B, Hepatit C gibi virüsler ya da rahim ağzı kanserine neden olan HPV virüsü bulaşıcı olabilmektedir. Ancak kanser kişiden kişiye bulaşmaz.
Yanlış: Biyopsi yaptırmak ya da ameliyat olmak kanserin dağılmasına yol açar
Gerçek: Gelişen teknikler ve özel yöntemlerle yapılan biyopsi ve cerrahi işlemlerde; kanserin yayılma olasılığı çok düşüktür.
Yanlış: Şekerli gıdalar tüketmek kanserin kötüleşmesine neden olur
Gerçek: Hayır. Çalışmalar kanser hücresinin normal hücreye göre daha fazla şeker kullandığını göstermekle birlikte; şekerli gıdalar yemenin kanseri daha kötüye götürdüğünü gösteren bir çalışma yoktur. Şekerli gıdaları tamamen keserek kanserin durdurulduğunu ya da küçüldüğünü destekleyen çalışma da yoktur. Ancak şekerli gıdalardan zengin beslenmek; aşırı kilo alımına ve dolayısıyla obeziteye ve karaciğer yağlanmasına neden olarak birçok kanser gelişimi için risk oluşturmaktadır.
Yanlış: Pozitif ya da negatif düşünceler kanser oluşmasını ya da iyileşmeyi olumlu ya da olumsuz etkiler
Gerçek: Bugüne kadar kişisel tutumların kanser gelişimine neden olduğunu gösteren bir çalışma yok. Ancak kanser tanısı almak endişe, üzüntü, kaygı ve olumsuz düşünceleri artırabilir. Sosyopsikolojik desteklerle bu olumsuz süreçler ve kaygılar azaltılabilir.
Yanlış: Mutfakta, ocakta ya da fırın başında yemek yapmakla kanser kötüleşir
Gerçek: Hayır, yemek yapmak gibi günlük aktiviteler kanserin yayılmasına yol açmaz.
Yanlış: Cep telefonları kansere neden olur
Gerçek: Cep telefonları radyo frekans dalgaları kullanarak sinyal iletir. Bu radyo frekans dalgaları, non-iyonize radyasyon formundadır. DNA hasarına yol açacak enerjiye sahip değildir. Bu konuda yapılan, 400 binden fazla kişiyi içeren 20 yıllık bir araştırmada beyin kanseri gelişimi ile cep telefonu kullanımı arasında bir ilişki bulunmamıştır.
Danimarka Kohort ve 13 ülkeyi içeren Interphone çalışmasında; cep telefonu kullanımı ile beyin tümörü gelişimi arasında ilişki bulunmamıştır. Fakat daha az sayıda vaka içeren başka bir çalışmada tükürük bezi tümörleri ile ilişkili olabileceği bildirilmiştir. Kanser olmayan iyi huylu beyin tümörleri ya da akustik norinoma, vestibuler svannoma gibi hastalıklarla ilişkili olabileceği öne sürülmektedir. Çalışmalar kesin sonuç vermese de tedbirli olmak adına kulaklık kullanmak ve cep telefonu kullanımını azaltmak akıllıca olacaktır.
Yanlış: Bitkisel tedaviler kanseri iyileştirir
Gerçek: Hayır. Bazı çalışmalar tamamlayıcı tedavilerin kansere bağlı bazı yan etkileri azalttığını göstermekle birlikte; genel olarak bitkisel ürünler tedavi edici değildir. Aksine kullanılan ilaçlarla etkileşim yaparak tedavinin etkinliğini azaltmakta ya da yan etkileri artırmaktadır.
Yanlış: Ailesinde kanser hastası olan kişilerde kesinlikle kanser gelişir
Gerçek: Kanserlerin yaklaşık yüzde 5-10’u kalıtımsaldır. Yani kansere yol açan bir genetik mutasyonun aktarılması ile oluşur. Geri kalan yüzde 90-95’lik grupta; doğal yaşlanma sürecinde, karsinojenlere ya da çevresel faktörlere maruziyet sonucu gelişmektedir.
Yanlış: Kanser tedavisinde tek tedavi kemoterapidir
Gerçek: Hayır. Günümüzde kanserin moleküler alt yapısının daha iyi anlaşılmasıyla birlikte daha etkili ve daha az yan etkiye sahip akıllı ilaçlar ve immünoterapi gibi tedaviler de çok yaygın kullanılmaktadır.
Yanlış: Kanser her zaman geri gelir, nükseder
Gerçek: Erken evre birçok kanserde uygun tedavilerle kanserin geri gelme ihtimali oldukça düşüktür.
