- Lüks bir banyo için en iyi duş yağını keşfedin! - 2 Nisan 2024
- Yabani Gül İçerikli Onarıcı Şampuan ve Saç Bakım Kremi - 2 Nisan 2024
- Sıvı altın da denen siyah arı balı özü MFM Age Stop Serum’da - 2 Nisan 2024
Depresyon ve mani hali
Bipolar duygudurum bozukluğu, ülkemizde farklı adlarla da kullanılmaktadır. Bunlar arasında en sıklıkla ‘iki uçlu duygudurum bozukluğu’ ve ‘manik depresif bozukluk’ sayılabilir. Adından da anlaşılacağı gibi bu hastalıkta kişinin duygudurumu iki uç arasında dalgalanmaktadır. Bu uçlar depresyon ve manidir.
Kişi depresyonda olduğunda hayattan zevk alamaz, mutsuz, keyifsiz, umutsuz, çaresiz hisseder. Daha önceden keyif aldığı birçok aktiviteye karşı isteksizdir ve ilgi kaybı yaşar. Manide olduğu zaman ise depresyonun tam tersi bir şekilde çoşkulu, enerjik, aşırı mutlu, aşırı konuşkan ve kendisini birçok şeyi yapabilecek güçte hisseder. Aşırı para harcama ve düşüncesizce cinsel aktivite gibi riskli davranışlar içerisine girer. Bipolar bozukluğu olan kişi bu iki ucu uçlarda yaşayabileceği gibi ‘hipomani’ ya da hafif düzey depresyon gibi ara formlarda da yaşayabilir.
Konu ile ilgili olarak Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Fuat Torun’tan görüş aldık.
Bipolar bozukluğun nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte genetik yatkınlığı olan bireylerde çevresel ve psikolojik stres faktörleri etkilidir. Ayrıca kişinin beynindeki bazı biyokimyasal maddelerin değişiminin hastalığı ortaya çıkarabildiği bilinmektedir.
Tedavi yöntemleri nelerdir?
Bipolar bozukluk günümüzde etkili bir şekilde tedavi edilebilmekte ve hastalar rutin işlevselliklerini sürdürebilmektedir. Öncelikle kişinin hastalığı ile ilgili yeterli bilgiye sahip olması gerekir. Böylece hastalığın evrelerinde ortaya çıkan erken uyarıcı belirtileri tanıyabilir. Örneğin uykusuzluk birçok hastada mani dönemlerini tetikler. Hasta uykusuzluğunu anlayıp hekimi ile görüştüğünde belki de mani atağı ortaya çıkmadan önlenmiş olacaktır. Bunun dışında kişinin birlikte yaşadığı ya da çalıştığı kişilerinde hastalıkla ilgili bilgi sahibi olması ve hasta ile destekleyici bir tutum içerisine girmesi hastalar açısından önemlidir.
Bipolar bozukluğun günümüzde en etkili tedavisi ilaçlarla yapılmaktadır. Her iki uçta da kullanılan farklı ilaçlarla ataklar sonlandırılmaya çalışılmaktadır. Ataklar sonlandırıldıktan sonra ise hastada uzun dönemli kullanılacak duygudurum düzenleyici ilaçlarla normal iyilik hallerinin sürmesi sağlanmaktadır. Atakları tetikleyen alkol ve madde kullanımı gibi durumlardan uzak durmak da koruyucu olabilmektedir. Ayrıca bu hastalarda uygulanacak psikoterapi de atakların sıklığını azaltmada etkilidir.
Çocuk ve gençlerde seyri nasıldır?
Çocuk ve gençlerde yaş dönemine nedeniyle iniş ve çıkışlar yaşanabileceğinden, bipolar bozukluğu anlayabilmek zordur. O nedenle görünümü ve gidişatı farklı olabilir. Davranış biçimleri aileleri zorlamaya başlar ve aileler çözümsüz kalırlarsa ilgili uzmandan yardım almalarında fayda vardır.
Ailelerinin davranış biçimi nasıl olmalı?
Öncelikle ailelerin kişideki bu hastalığı kabul etmesi ve ona uygun davranış biçimi geliştirmesi gereklidir. Kişinin kendisi gibi ailesinin ve yakınlarının da hastalığın belirti ve bulguları konusunda bilgi sahibi olması hem hastalığa erken müdahale etmek hem de olası olumsuz davranış biçimlerinin önüne geçmek açısından önemlidir. Ayrıca aile hastanın tedavisi konusunda hem yönlendirici olmalı hem de ilaçların takibi açısından yol göstermeli. Hastalığı bilen ve belirtilerini takip eden aileler; kişilerin davranışlarının altında yatan motivasyonu daha iyi anlayıp, yardımcı olabilir.
Özellikle ergen ve genç yaş grubu için ailelerine önemli görevler düşüyor. Çevresel faktörlere dikkat etmek ve uzmandan destek almak, hastalığın seyri ve tedavisine katkıda bulunmaktadır.
