- Lüks bir banyo için en iyi duş yağını keşfedin! - 2 Nisan 2024
- Yabani Gül İçerikli Onarıcı Şampuan ve Saç Bakım Kremi - 2 Nisan 2024
- Sıvı altın da denen siyah arı balı özü MFM Age Stop Serum’da - 2 Nisan 2024
Gençlerde sorun diz kapağından kaynaklanabilmektedir!
Çömelme ya da merdiven inip çıkma esnasında dizlerinizden gelen sesle birlikte ağrı yaşıyorsanız; bu eklem kireçlenmesi olabilir.
Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı Doç. Dr. Gökhan Meriç, eklem kireçlenmesi hakkında bilgi verdi:
Doç. Dr. Gökhan Meriç
Diz ekleminin rahat hareket etmesi için eklem içinde eklem sıvısı yer alıyor. Çömelme ya da squat gibi egzersizler sırasında diz eklemi içindeki bu sıvıda bulunan gazın ezilmesine bağlı olarak; parmaklardaki çıtlatmaya benzer bir sese ortaya çıkabiliyor. Eğer her eklem hareketi ile birlikte sürekli bir ağrı varsa; ‘krepitus’tan söz etmek mümkündür. 30-35 yaş altında egzersiz yaparken veya merdiven çıkarken dizden ses gelmesi, genellikle patolojik değildir. Ancak hasta genç yaşta olmasına rağmen; dizden ses gelirken ağrı yapıyorsa dikkat etmek gerekir. 55-60 yaşlarındaysanız ve merdivenlerden inip çıkarken dizleriniz ağrıyorsa; gıcırdama hissi varsa altta farklı bir hastalık olabilir.
Özellikle genç kadınlarda erken yaşlarda dizde çıtırdama ve sonrasında ağrı ortaya çıkabiliyor. Diz eklemini kaplayan kıkırdak dokusu aslında ağrıyı hissetmez. Ancak zamanla tekrarlayan sürtünmeye bağlı olarak eklem içindeki koruyucu kıkırdak aşınmakta; önce yumuşama sonrasında ileri kıkırdak aşınmasına yol açmaktadır. İleri kıkırdak aşınması sonrasında kemik yüzey ortaya çıkarak hastanın dizleri ağrılı bir hale gelir.
Hareketsiz yaşam neden olabilir
Sorunun ortaya çıkmasında hareketsiz bir yaşam ve fiziksel aktivitenin de önemli bir yeri var. 2019 yılında Brezilya’da yapılan bir araştırmada, dizlerinde ileri kıkırdak aşınması olan kişiler değerlendirildi. Dizinden çıtırdama sesi gelenlerin, ses gelmeyenlere göre daha düşük fiziksel aktivite içinde oldukları belirlendi. Yaşam kalitelerinin de daha düşük olduğu ortaya kondu.
Bu araştırmanın yanı sıra, Mayıs 2017’de yayınlanan ve yaklaşık 3 bin 500 katılımcının yer aldığı bir başka bir çalışma da var. Başlangıçta dizlerinden daha fazla ses gelmesine karşın; ağrısı olmayan kişilerin daha az veya hiç çıtırdama yaşamayanlara göre dizlerinde kıkırdak aşınması geliştirme olasılığının daha fazla olduğunu gösterdi.
Ağrının varlığı tedaviyi de şekillendiriyor
Herhangi bir rahatsızlık veya acı olmadan, ara ara duyulan çıtırdamadan endişelenmeyin. Takip edilmesi yeterlidir. Ancak çıtırdama ile birlikte ağrı yaşanırsa; dizi zorlayıcı hareketlerden uzak durmak ve mutlaka bir uzmana başvurmak gerekir. Bu durum genç yaştaki kişilerde diz kapağının anatomik olarak uygun olmayan yerleşimine; 50 yaş üstündekilerde ise kireçlenme denilen kıkırdak aşınmasına bağlı gelişmektedir. Bu durumda muayene ve görüntüleme yöntemleriyle sorunun nedeni ortaya konularak gerekli tedavi uygulanır.
Egzersiz yaparken dizler nasıl korunmalı?
Egzersizlerde amaç, kas gücünü artırarak dize binen yükü azaltmak ve diz kapağını uygun pozisyonda tutmaktır. Egzersizler düzgün yapılmadığında diz aşınmasına ve yıpranmasına yol açmaktadır. Bu yüzden squat gibi aşırı eğilip kalkma gerektiren hareketlerden uzak durun. Eğer egzersizleri yaparken dizde kıtırtı veya hafif bir rahatsızlık varsa; vücut ağırlığınızı diz yerine kalçaya verin. Yine kalça ve yan bacak kaslarını çalıştırmak için dizleri hafif kıvırıp; yana doğru yürüme egzersizleri yapmak da etkilidir. Öncesinde mutlaka germe ve esnetme egzersizleri ile kas gerginliğini önleyin. Hareketlerden maksimum verim almaya çalışın. Yürüyüş ve yüzme de eklemler için faydalı egzersizler arasındadır.
Kilo fazlası olanlar mutlata fazla yükten kurtulmalı
Eğer hastada kireçlenmeye bağlı ağrı varsa yoğun aktivite sırasında kullanılan dizlikler; eklemi destekleyebilmektedir. Özellikle ağrılı dönemlerde kısa süreli olarak kullanılabilmektedir. Bu dönemlerde merdiven inip çıkmadan uzak durun, diz üstünde ev işleri yapmayın. Mümkünse oturarak namaz kılın.
Diz ekleminde çıtırdama ile birlikte şişme meydana gelirse; bu durum genellikle kireçlenme yani ileri kıkırdak aşınmasına bağlı gelişmektedir. İstirahat etmek, buz uygulaması ve dizin altına bir yastık koyup, kalp seviyesinin üstünde tutmak ve bandaj sarmak yararlı olabilmektedir. Şikayetler bu uygulamalara rağmen geçmezse mutlaka bir uzmana danışın.
